[delirium] - Lauren Oliver

Był „Romeo i Julia”. Był „Titanic”. I była, i nadal jest cała masa książek czy filmów traktujących o miłości. Bo czemu nie? Temat dobry, jak każdy inny, dobrze się sprzedaje, bo my ludzie już tak jakoś mamy (a przynajmniej duża część nas), że lubimy romantyczne historie, nawet takie bez happy endu. Tylko co by było, gdyby nie było miłości? Zdarza się, że przysparza cierpień, że prowadzi do tragedii i nie zawsze kończy się szczęśliwie. Ale i tak każdy chyba powie, że to bodaj największy skarb, jakim zostaliśmy obdarzeni. I nieważne, czy kocha nas ojciec, matka czy babcia, czy to my kochamy chłopaka lub dziewczynę, miłość jest niemałym szczęściem. A teraz wyobraźcie sobie, że ktoś chce was tego szczęścia pozbawić…

Portland w stanie Maine, Stany Zjednoczone Ameryki, niedaleka przyszłość. Naukowcom udało się wynaleźć lekarstwo na miłość. Ludzie wreszcie są wolni od przemocy, cierpienia i bólu. Amor deliria nervosa nie stanowi już zagrożenia. Nastolatkowie kończący właśnie szkołę, w dniu swojej ewaluacji są poddawani swoistemu egzaminowi i na podstawie ich wyników są parowani, a kiedy skończą osiemnaście lat, poddani zostają zabiegowi, który zwiastuje rozpoczęcie nowego życia. Lena ma siedemnaście lat i niecierpliwie odlicza czas do zabiegu, po którym będzie już bezpieczna. Z własnego doświadczenia wie, że miłość potrafi doprowadzić ludzi do szaleństwa, a ona nie pragnie niczego innego niż spokoju i stabilności, które gwarantuje jej wyleczenie. Lecz kiedy przypadkowo poznaje Alexa, powoli zaczyna zmieniać swój tok myślenia i zaczyna zadawać sobie pytanie, czy naukowcy twierdzący, że bez miłości będzie szczęśliwsza mieli rację…

Życie nie jest życiem, jeśli się przez nie tylko prześlizgniesz. Wiem, że jego istota polega na tym, by znaleźć rzeczy, które mają znaczenie, i trzymać się ich, walczyć o nie i nie odpuścić.

Czytelnicy ją chwalili, wielbili i polecali, na okładce pojawiło się stwierdzenie, że jeśli jestem pod wrażeniem „Igrzysk Śmierci”, to na pewno zwariuję na punkcie „Delirium”. Zwariować nie zwariowałam, ale przyznaję, że powieść zrobiła na mnie wrażenie. I to niemałe. Antyutopie czytałam już różne. Ale Lauren Oliver jako pierwsza pokazała mi wizję świata, w którym miłość – nasz największy obecnie skarb, uważana jest za chorobę a ludzie nie mogą doczekać się, kiedy poddadzą się zabiegowi i będą mogli na zawsze być pewni, że nikt ich nie zarazi. Oczywiście są i tacy, którzy w te brednie nie wierzą i stali się Odmieńcami zamieszkującymi Głuszę – pas ziemi niczyjej. Świat bez miłości. Już samo to brzmi strasznie. A co dopiero: ludzie boją się miłości i widzą w niej największy problem świata. Nie mam pojęcia, skąd autorka wzięła taki pomysł, ale jestem za tym, żeby ta rzeczywistość została tylko na kartach książki i omijała szerokim łukiem naszą planetę.

Jedną z najdziwniejszych rzeczy w życiu jest to, że będzie ono parło do przodu, ślepe i nieświadome, nawet, gdy nasz prywatny świat - nasza mała wykrojona przestrzeń - jest niszczony przez kataklizmy, a nawet się rozpada.

Do fabuły właściwie nie można się przyczepić, choć jak dla mnie, jest ona trochę zbyt przewidywalna w pewnych momentach i nieco pogmatwana w innych, ale ogólnie powieść czyta się całkiem przyjemnie. Sama w sobie nie dostarczyła mi jakichś ogromnych wrażeń, ale gdy tylko pojawiały się momenty, kiedy główna bohaterka wręcz skakała z radości, bo nigdy nikogo nie pokocha a rodzina wmawiała jej jakieś dziwne rzeczy, miałam ochotę walnąć ją czymś przez łeb (wybaczcie wyrażenie ;). Poza tym ciągłe przypominanie, że ci ludzie mają miłość za zło, aż przerażała. W dodatku ten wątek romantyczny. Na swój sposób fajny, historia rzeczywiście romantyczna, ale czasem tak bardzo, że aż za bardzo. Niby jest to właśnie książka o miłości, a mnie ten, w moim odczuciu momentami wręcz ociekający lukrem, wątek czasami aż drażnił. Ale nie na tyle, żebym odłożyła na bok książkę i strzeliła w jej stronę focha z przytupem. Coś takiego było w „Delirium”, co nie pozwalało mi jej odłożyć. Autorce udało się to wszystko poprowadzić w taki sposób, że choć zwykle unikam jak ognia takich historii, tym razem byłam autentycznie zaciekawiona losami głównej bohaterki i reszty jej otoczenia.

Czasem mam wrażenie, że jeśli się tylko obserwuje rzeczy, siedzi się spokojnie i pozwala światu wokół nas po prostu istnieć, to wtedy na krótką chwilę czas zastyga i świat zatrzymuje się w ruchu. Tylko na krótką chwilę. I jeśli komuś uda się żyć w takiej chwili, będzie żył wiecznie.

Największym atutem „Delirium” jest zdecydowanie pomysł, moim zdaniem świetnie wykorzystany, choć autorka mogłaby nieco szerzej wyjaśnić, co, jak i dlaczego z tą delirią i remedium, z pomysłem, że miłość to choroba. Nie da się też ukryć, że w pewnych momentach, a szczególnie na końcu, powieść dostarcza niesamowitych wrażeń, trzyma w niepewności i napięciu i choć dużo rzeczy można bez problemu przewidzieć, są i takie rozwiązania, którymi Lauren Oliver zaskakuje. Bohaterowie są dobrze skonstruowani, fajnie, dokładnie przedstawieni, a choć są to dość schematyczne mimo wszystko postaci (przystojny on i przeciętna ona – mówi wam to coś?), nie sposób ich polubić i nie współczuć im, że znalazły się w takiej a nie innej sytuacji.

Ten, kto skacze do nieba, może upaść, to prawda. Ale może też poszybować w górę.

„Delirium” to nie jest powieść wybitna, ale jednak interesująca, szczególnie dla tych, którzy lubują się a antyutopijnych klimatach i romantycznych historiach. Nawet mnie, choć czytam takich powieści najmniej jak się da (z małymi wyjątkami), książka Lauren Oliver spodobała się na tyle, że mam ochotę sięgnąć po kontynuację. Zobaczymy, cóż to się będzie dalej działo. Jeśli lubicie takie lektury, sięgnijcie po „Delirium”, bo czemu nie? Powieść, choć nie idealna, zdecydowanie jest warta uwagi i to nie tylko ze względu na pomysł, który czasem budzi wręcz strach, bo wykonanie też jest niezgorsze. Pani Oliver, odwaliła pani kawał świetnej roboty!

[ Otwarte 2012, 360 str.]